Birleşik Arap Emirlikleri´nde Çalışmak

Amacınız Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak mı?

O halde araştırmaya başladığınızda muhtemelen şunlardan bir kısmıyla karşılaştınız:

Çalışma hayatına pek değinmeyen turistik yazılar
Duruma özel öznel deneyimler
Güncelliğini kaybetmiş blog yazıları
Kilit bilgiler konusunda çelişkili ve yetersiz kaynaklar

Ve bilgiye ulaşmakta muhtemelen hala zorlanıyorsunuz.

Kendimiz de geçmişte bu yoksunluktan mağdur olan benzer profilde insanlar olarak, iş arama sürecinden beklentilere; yaşam maliyetlerinden vize sürecine kadar pek çok noktaya dokunduğumuz uzun ve kapsamlı bir paylaşım yapıyoruz.

Öncelikle belirtelim; yazımız Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak amaçlı iş arayan veya aramayı düşünenler için rehber niteliğindedir. Turistik amaçla Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret etmek isteyen, ülke hakkında genel bilgi arayan veya uluslarası iliskiler ve politika eksenli bir paylaşım okumak isteyenler icin faydası minimum olacaktır.

Yazının ilgilendiğiniz kısımlarını aşağıdaki linklerden inceleyebilirsiniz:

Birleşik Arap Emirlikleri´nde İş Arama ve Sektörler
Vize Prosedürleri
Birleşik Arap Emirlikleri´nde Hayat
Sonuç

1) Birleşik Arap Emirlikleri´nde İş Arama ve Sektörler

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak için kullanabileceğiniz yollar aslında klasik.

İş bulma konusunda burası için de en çok bal yapan mecranın Linkedin olduğunu söyleyebiliriz. Yine de Gulftalent, DubaiCareers, Nakrigulf ve Dubizzle gibi yerel kariyer sitelerini de inceleyebilirsiniz.

Bu siteler ülkedeki kariyer fırsatları açısından epey bir fikir verecektir. Ancak işe yerleşmek için en efektif yaklaşım her zamanki gibi tanıdık referansı ile ilerlemek. Veya kişisel bağlantılardan iş fırsatları hakkında yardımcı olmalarını istemek.

Diğer bir olasılık meslek alanınızla ilgili ¨headhunter¨ları belirlemek ve iletişime geçmek.

Birkaç yıl önce iş arayanlar için Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak sonsuz fırsatlar denizi gibi görünüyordu. Ancak bu fırsatlar global pandemiden önce bile yavaş yavaş duraklama fazına girdi. Özellikle pandemi sonrası ise iş olanakları biraz daraldı. Pozisyonlara önerilen ücretler de pandeminin hemen öncesine göre %10-20 daha aşağı seviyelerde seyrediyor.

Yine de ülkede özellikle aşağıda bahsettiğimiz sektörlerde pek çok fırsat bulunuyor. Biraz azalan maaş baremi bile ise ekonomik olarak refah bir yaşam sağlamak için oldukça yeterli.

Ek olarak, ülkede yabancı çalışanlar nüfusun %85´ini oluşturuyor. Bu da işe alımların yurtdışından ve yabancı vatandaşlara yönelik sıklıkla yapıldığını net bir şekilde gösteriyor. Dolayısıyla şirketler, prosedürler konusunda oldukça rahat olabileceğiniz şekilde süreci ilerletmek üzere profesyonelleşmiş durumdalar.

Bilgi Teknolojileri (IT) Sektörü

Birleşik Arap Emirlikleri şirketlerinde ülkemize göre özellikle finans, telekomünikasyon ve servis sektörlerinde biraz daha geride kalan teknolojik altyapılar kullanılıyor. Servis kalitesi genel olarak daha düşük.

Bu yönde yapılan teşvikler ve sergilenen vizyon sebebiyle ülkede şirketler teknolojik altyapı dönüşümü, dijitalleşme ve ileri düzey analitik gibi alanlarda projeler üretip alımlarını sıklaştırdı.

Kendim de bu alanda Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmış biri olarak gözlemleyebildiğim kadarıyla Data Analytics, Machine Learning, Cloud, RPA gibi alanlarda pandemi dönemi olmasına rağmen sıklıkla alım yapılıyor.

Bir diğer nokta da pandemi sonrası remote ve freelance pozisyonlar için arzın artmış olması. Bu pozisyonlara da özellikle halihazırda ülkede tanıdıkları çalışan Hintli arkadaşlar rağbet gösteriyor. Burada da tanıdık referansıyla gelmek öncelikli değerlendirilme sebebi.

Turizm, Konaklama ve Yemek Sektörü

İngilizcede ¨Hospitality¨ olarak anılan iş alanı Birleşik Arap Emirlikleri ve Dubai´deki GDP (GSMH)´ye katkısı en çok olan sektör değil. Ancak en çok çalışanı bulunduran sektörlerden biri.

Dubai kendisini Afrika, Asya ve Orta Doğu´ya batıdan gelenleri karşılama konusunda bir öncü hub olarak konumluyor. Dolayısıyla iş ve turizm sebebiyle pek çok geçici ziyaretçi Dubai´yi tercih ediyor.

Bunun sonucunda büyük otel zincirlerinin hemen hemen hepsi Dubai´ye yatırım yapmış durumda.

Aynı çıkarımı ülkede hemen hemen her ülkeden çalışan bulunuyor. Bunun da hem ülkeye gelen insan rotasyonuna hem de çeşitliliğine neden olduğunu söyleyebiliriz.

Dolayısıyla turizm, konaklama ve yemek sektörleri için çalışanlar; tecrübelerini Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak üzere getirebilirler.

Azalan uluslararası hareketliliğin en çok etkilediği iş alanlarının başında gelmesi sebebiyle an itibariyle hareketlilik az. Yine de ilerleyen yıllarda pek çok iş fırsatı bulunabileceği aşikar.

İnşaat Sektörü

Dubai 1980 ve 2010´lu yıllar arasında özelliksiz bir çöldü. Sonrasında ise 3.5 Milyon nüfuslu bir iş, ekonomi ve turizm merkezine dönüştü. Doğal olarak en çok istihdam sağlayan sektörlerden biri İnşaat sektörüydü.

Son yıllarda Dubai Expo 2020 hazırlıkları çerçevesinde ve artan Expat nüfusuna paralel olarak bu sektör hala cazibesini koruyor. Ancak konut projelerinin doyuma ulaşması, pandemi ve yavaşlayan göç alma sebebiyle biraz ivme kaybetti.

dubai inşaat sektörü — İnşaat Altında Dubai

İnşaat alanında Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak yine de mantıklı. Çünkü körfez ülkeleri arasında en büyük inşaat piyasasına sahip ülke burası. Son zamanlarda politik sebeplerle azalmış olsa da Türk inşaat firmaları da ülkede hala etkin. Özellikle tecrübeli İnşaat Mühendisleri ve Mimarlar için iş fırsatları her zaman mevcut. Edarabia, Monstergulf, Nakrigulf sitelerini inceleyebilirsiniz.

2) Vize Prosedürleri

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak üzere izin alabilmek için öncelikle bir şirketten teklif alıp kabul etmiş olmalısınız. Sonrasında şirket sizin için vize işlemlerini başlatacak ve yönlendirecek.

Eğer kendi şirketinizi kurmuyorsanız, freelance çalışmayacaksanız veya başka bir özel durumunuz yoksa Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak için Çalışma ve Oturum vizelerini almanız gerekiyor. Diğer durumlar için de prosedürler benzer ancak bu yazıda o kısımlara değinmeyeceğiz.

Genellikle 1-2 ay süren vize işlemlerini şirketiniz ülkedeki vize birimleriyle koordine ediyor. Size işin Birleşik Arap Emirlikleri ayağı için sadece bazı belgelerin imzalanıp gönderilmesi (İş sözleşmesi, pasaport, fotoğraf vs.) ve üniversite diplomasının konsolosluğa onaylatılması kalıyor:

Üniversite diploması yeminli tercümanda İngilizce veya Arapça´ya çevrilmeli. Ancak öncelikle konsolosluğa danışmanız tavsiye edilir, bazı İngilizce diplomalar için bu işleme gerek olmadı. Örneğin Boğaziçi Üniversitesi için tercümeye gerek yok.
Diploma kaymakamlıkta ve sonrasında valilikte apostil edilmeli (Apostil: Tasdik).
Apostil edilen diploma kopyası Birleşik Arap Emirlikleri konsolosluğuna teslim edilmeli. Sonrasında tasdik edilmiş olarak teslim alınmalı.

Bütün bu işlemler için 500-600 TL´lik bir bütçe ayırabilirsiniz.

Evli iseniz evlilik cüzdanı, çocuğunuz varsa da çocukların doğum belgeleri için de aynı işlemleri yapmanız gerekiyor. Bütün bunlar sizin vize işlemleriniz için gerekli belgeler. Vize başvurusu başladıktan sonra şirketin talebine göre peyderpey iletmeniz gerekecek.

Vize işlemi olumlu sonuçlanırsa email aracılığıyla bir ¨Entry Permit¨ dökümanı alacaksınız. Ülkeye girişte pasaportla beraber pasaport polisine teslim ettiğinizde ülkeye giriş yapmanızı sağlayacak.

Oturum izni alma süreci ise çalışma vizesine bağlı olarak başlar. Birleşik Arap Emirlikleri´ne giriş yapıp çalışmaya başladığınız tarihten yaklaşık 2 hafta sonra tamamlanır.

Bu aşamada ülkede:

Banka hesabı açma
Ev kiralama
Telefon hattı alma (Oturum izni için ülkeye girdikten sonra ilk işlerden biri olarak geçici bir prepaid hat almanız tavsiye edilir)

Gibi pek çok işlemde kullanmanız gereken ¨Emirates ID Card¨ da adınıza çıkarılacak.

Birleşik Arap Emirlikleri uç istisnalar hariç vatandaşlık vermeyen bir ülke. İsterseniz 20 yıldır ülkede çalışıyor olun, iş sözleşmeniz feshedildiği veya istifa ettiğiniz durumda ülkeyi 30 gün içerisinde terk etmeli veya yeni bir iş bulmalısınız. Son zamanlarda emeklilik vizesi de çıktı. Ancak bu vize bile 55 yaşın üstünde belirli finansal kriterleri yerine getiren kişilere 5 yıllık bir periyotta veriliyor.

Dolayısıyla yerleşip vatandaşlık almayı düşünüyorsanız Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak pek de doğru bir yol ve adres değil.

3) Birleşik Arap Emirlikleri´nde Hayat

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak, çılgın paralar kazandırıyormuş gibi bir imaja sahip.

Bir yandan da en nihayetinde Ortadoğuda yer alan bir Krallık olmasıyla kafaları karıştıran bir lokasyon.

O zaman ülkedeki yaşamı biraz daha tanımlayarak netleştirelim.

Ülke 7 emirlikten oluşuyor:

Abu Dhabi
Dubai
Sharjah
Ajman
Umm Al Quwain
Ras Al Khaimah
Fujairah

Bu yazı daha çok Dubai özelinde yazılmıştır. Ancak yine de burada belirtilenler Abu Dhabi ve Sharjah gibi diğer emirlikler için de büyük oranda geçerlidir.

Madde madde inceleyip kafa karışıklıklarını gidermeye çalışalım:

Genel Bilgiler

10 Milyonluk ülke nüfusunun %80´inden fazlasının yabancı çalışanlardan oluşuyor. Dolayısıyla Birleşik Arap Emirlikleri dünyanın en büyük göçmen nüfus oranını elinde tutan ülke konumunda. (2020)

Basra Körfezinin kıyısında ve Arabistan yarımadasının ucunda bulunan ülkenin komşuları Umman ve Suudi Arabistan.

1971´de Birleşik Krallığa karşı bağımsızlığını ilan eden ülkede Abu Dhabi Emiri Cumhurbaşkanı, Dubai Emiri ise Başbakan konumunda. Dolayısıyla ülke demokratik bir ülke değil. Herhangi bir makam için direkt halk katılımlı seçim düzenlenmiyor. Ancak geleneksel olarak ve kağıt üzerinde tutucu bir İslam Devleti olsa da Körfez Ülkeleri (GCC) arasında en liberal politikalar benimseyen ülke.

Ülkenin Resmi dini İslam, çoğunluğu da Müslüman. Yine de kozmopolitlik sebebiyle diğer pek çok inanış mensubu da ülkede yaşıyor.

Devlet kilise ve tapınak inşaatları da yaparak bu hoşgörüyü sergiliyor. Ancak bütün bu hoşgörü ve özgürlükler belirli sınırlar içinde geçerli. Örneğin ülke basın özgürlüğü endeksinde 180 ülke arasında ancak 133. sırayı alabilmiş durumda.

Yerlileri ¨Emirati¨ olarak anılıyor, onları etrafta büyük ihtimalle giydikleri yerel giysi ¨Kandura¨ ile göreceksiniz.

Ülke, son zamanlarda tansiyon azalmış olsa da İran ile geleneksel bir çekişme içerisinde. Katar´a da son zamanlarda yumuşamaya başlayan şiddetli bir karşı politika uygulanıyordu. Suudi Arabistan, Bahreyn, Umman ve Kuveyt ile yakın ilişkilere sahip olan ülke Türkiye ile son zamanlarda gerilen ilişkilere sahip. Sebebi de Katar, Mısır, Doğu Akdeniz ve Libya konularında masanın karşı taraflarında yer almak. Öyle ki pandemi döneminde her güzergah ile açılan uçuşlar Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye arasında ancak 2020 Aralık sonlarında başlatılabildi.

Para birimi ¨AED (Arabian Emirates Dirham)¨ olan ülkede kuruşlara da ¨Fils¨ adı veriliyor. Ülkenin para birimi dolara sabitlenmiş durumda ve 1 Dolar = 3.67 AED. Güncel TL kuru için ise buraya bakabilirsiniz.

Bu bilgilerin de anlattığı gibi kozmopolit bir yapı var. Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak yabancılar için genel olarak cazibeli. Uluslarası büyük ve bilindik şirketlerin yoğunlukla tercih edip yatırım yaptığı bir şehir olması da bunda büyük bir etken.

Birleşik Arap Emirlikleri´nin en belirgin özelliklerinden birisi de güvenli olması. Dubai özelinde kalmayarak, sadece kalburüstü bölgeler değil görece daha düşük gelirlilerin ikamet ettiği bölgeler bile oldukça güvenli. Bunun en büyük sebebi kuralların katılığı, sınırların dışına çıkanlara karşı sertçe uygulanması ve en ufak bir olaya karışanların iş sözleşmesinin feshedilmesiyle beraber önce hapse sonra ülke dışına atılmalarıdır.

Ülkemize kıyasla Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak ile ilgili belirtilebilecek bir diğer nokta da beyaz yakalı olarak tabir edilen çalışanların refah seviyesi. Örneğin 3 yıllık tecrübeli bir yazılımcı olarak arabanızı bir aylık maaşınızla alabilirsiniz. Aynı zamanda Dubai Marina´da manzaralı bir evde oturabilirsiniz (Ev kiraları ve araba fiyatlarına birazdan detaylı değineceğiz).

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak, yaşam tarzına bağlı olarak Türkiye´de kazanacağınız bir yıllık maaşı burada 1 yılda veya daha az bir sürede biriktirebilmenizi gayet mümkün kılıyor.

Dubai´de kağıt üzerinde geçerli olan kanun islam kanunu, şehir de en nihayetinde bir emirlik. Ancak yaşam deneyimi ve çevre olarak küçük bir Amerika olarak nitelemek daha doğru olur. Özellikle oturmuş yaşam bölgelerinde bireysel ama modern bir yaşam tarzı hakim.

Yine kağıt üstünde kol, bacak gibi uzuvları açıkta bırakacak şekilde giyinmek problem olarak görünse de Dubai´nin hemen hemen her yerinde isteyen istediği şekilde giyinebilir. Birleşik Arap Emirlikleri bu konuda ülkemizden daha rahat ve güvenli.

Şehirde hemen hemen her şeyin son 30-40 yıl içerisinde sıfırdan ve çölden inşa edilmiş olması o çok zikredilen yapaylığı hissettiriyor. Ancak bunu eski yapılara bağımlılık olmadan, istenilen ve insana uygun olan şekilde, modern ve ekonomik kaygılar olmadan dizayn edilmiş bir çevre olarak algılayınca bu olumsuzluk yok olacaktır. Yine de iki yanı ağaçlı yollarda araç kullanmak, ormanda kamp, nehir kenarında kuş ve böcek sesleriyle bir yürüyüş olmadan zorlanırım diyorsanız; evet bunları bulamayacaksınız.

Dubai yerlileri nüfusun küçük bir kısmını oluşturuyor. Hatta iş yaşamınızda karşınıza çok fazla çıkmayacaklar. Ancak şehir yaşamı üzerinde etkileri doğal olarak büyük.

Bu yorumumuza katılmayanlar da olacaktır; ancak iş yerlerinde, yaşama ve dinlenme alanlarında özellikle hizmet sektöründe çalışan göçmenler tarafından yerlilere karşı korkuyla karışık bir saygı, ve bununla örülmüş gizli bir kast sistemi ülkede kendini hissettiriyor.

Zaman zaman trafikte sinir bozucu davranışlar sergiledikleri veya sıra beklenilmesi gereken yerlerde sınırları zorladıkları da oluyor. Bazı iş yerleri de kişilerin milliyetine göre farklı ücret politikası uyguluyor. Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak yerlilere en yüksek ücretleri sağlarken onları Batılılar (Avrupa, ABD, Avustralya) ve diğer GCC vatandaşları, Doğu Avrupalılar, Uzak Doğulular ve diğer Arap Ülkeleri vatandaşları, Hintliler ve Pakistan, Bangladeş, Nepal gibi ülkelerin vatandaşları izliyor.

Burada kurulan mantık ise şöyle yorumlanıyor: Ülkede göçmenlere iş gücü kaynağı olarak bakılıyor. Yani burada sadece bir şekilde iş hayatında var olduğunuz sürece barınabiliyorsunuz (Örneğin sokakta kalan insanlar, dilenci vs. göremezsiniz. Çünkü işten ayrılıp çalışma vizeniz bitince yenisini 1 ay içerisinde bulamazsanız ülkeden ayrılmanız gerekiyor). Dolayısıyla kişilerin burada kazandıkları ücretleri değerlendirecekleri yerlerin kendi ülkeleri olduğu varsayılıyor. Çünkü bu ülkede kimse için kalıcı bir gelecek yok.

Bu şartlar altında da eşit ücret alındığı durumlarda Hindistanlı bir çalışanın 1 yılda kazandığı para ile ülkesinde ulaştığı mal varlığına, İsviçreli bir çalışan 5-10 yıllık bir çalışmayla ulaşabilecek. Bu da iş yaşamında öngörülemez dengesizlikler ve örneğin kendi ülkesi bazında hızla birikim yapabilecek biri için hala değer katma potansiyeli varken ülkeden ayrılma, kendi ülkesi daha pahalı olanlar için de marjinal faydayı az bulması sebebiyle hiç gelmeme gibi sorunlar meydana getirebilir. Yine de bunun da çok ideal bir uygulama olmadığını kabul etmek gerek.

Genel aktivitelerle ilgili belli başlı bilgileri yazının ilerleyen kısımlarında bulabileceksiniz. Ancak özetle, çeşitlilik ve insan kalitesi pek çok aktivite ve sosyal topluluk oluşturmuş. Bu aynı zamanda, ülkedeki zamanın geçiciliğine de bağlı olarak, ilişkilerin biraz daha yüzeysel ve faydacı olmasına da sebep oluyor (duruma göre değişir tabi).

Bütün bunlarla beraber Dubai´nin klasik bir şehir olmadığını da belirtmek gerekiyor. İklim konusunda yazının ilerleyen kısımlarında değineceğimiz gibi bir kere burası yazın çekilmez derecede sıcak oluyor. Bu da şehrin araba ile ulaşım üzerine dizayn edilmesinin en büyük sebebi. Petrolün ucuz olması da diğer bir sebep.

Bu sebeplerle de Dubai, çıkıp sokaklarında yaya olarak amaçsızca dolaşılabilecek bir yer değil maalesef. Geniş caddeleri, bağlantı yolları, bölgeler arası ulaşım arabalar için optimize edilmiş durumda. Yani evinizin karşısında 100 metre mesafede gördüğünüz markete arabayla gitmek zorunda dahi kalabilirsiniz. Hatta yolların bağlantısında karmaşıklık sebebiyle bu 5-10 dk. sürebilir.

Yine kozmopolitlik sebebiyle de bütün dinlerdeki bayramların şehrin çeşitli yerlerinde kutlandığını görebileceksiniz.

Ramazan ayına ise ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Oruç tutulması gereken zamanlarda umuma açık yerlerde herhangi bir şey yenilip içilmesi yasak. Yani dışarıda su veya sigara bile içilemiyor.

Kafe ve restoranlar, oturma alanlarını içeriyi göstermeyen perdelerde kapatıp müşterilerini kabul ediyor. Dolayısıyla bu ayın biraz ekstrem geçtiğini söylemek yanlış olmaz. Ancak şunu da belirtmek gerekir, ramazan ayında iş yerleri çalışanlarını genellikle normalden 2-3 saat daha az çalıştırıyor (Uygulayanlar olduğu gibi sadece kağıt üzerinde tutan şirketler de mevcut).

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak ve yaşamakla ilgili tavsiye verirken değinilmesi gereken konulardan biri de şehrin nüfus yapısı. Genel olarak ülkenin %10-15´sini Emiratiler oluşturuyor. Geri kalan %25-30 Hintli, %10-15 Pakistanlı, %5´er Mısır, Filipinler ve Bangladeş kökenli vatandaşlardan oluşuyor. Yiyecek-içecek, hizmet sektörleri ve hatta kurumsal şirketler bile çoğunluğunu oluşturan çalışanların kültüründen etkileniyor.

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak için bu kültürel maruz kalmaya tolerans göstermeniz ve uyum sağlamanız gerekiyor (Yemek kültürü, İngilizceyi kullanma şekli, iş yapış şekli, kişisel/profesyonel ilişkiler, yaşam tarzı vs.). Ülke ve şehirle ilgili değerlendirmeler yaparken çoğu zaman bu konuya hiç değinilmiyor. Bunu da dikkate alarak kendi beklentilerinizin üzerine düşünmek faydalı olabilir.

İklim

Evet çok sıcak.

İzmir, Aydın, Antalya, Adana, Diyarbakır gibi yerlerde yazın sıcaktan bunalmışsınızdır. Birleşik Arap Emirlikleri´nde ise yaz ayında gün içerisinde güneş altında bulunmak, yaşayabileceğiniz en kötü deneyimlerden biri.

Güçlü yanan bir ateşe sürekli bir karış mesafede bulunmak gibi.

Genel olarak ülkede iki mevsim hakim olarak bulunuyor (yaz ve kış). Sıcak çöl ikliminin hüküm sürdüğü ülkede yazlar çok sıcak ve kurak geçiyor. Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında sıcaklık genellikle gün içerisinde 35-45 °C aralığında geziyor.

Mayıs ve Eylül aylarını da içerisine alan aralık içerisinde, dışarıda yapılan aktiviteler zulüm gibi hissettirebilir. Rüzgarlı havalarda ise çöl rüzgarları size hem bir fön makinesi tutulmuş gibi hissettiriyor hem de bazen havadaki kum taneciklerinden göz gözü görmeyebiliyor.

Yazın Birleşik Arap Emirlikleri genel olarak kapalı alanda klimayla yaşamaya mahkum eden bir yer. Geceleri güneşin olmadığı saatler birazcık daha rahat olsa da o zamanlarda bile sıcaktan bunalmadan keyifli bir şekilde dışarıda uzun süre vakit geçirmek çok da mümkün değil.

Kışın ise, özellikle Ekim ayından Nisan sonuna kadar olan sürede sıcaklık 30 °C civarlarında seyrediyor. Aralık-Ocak aylarında ise 20 °C seviyesine inip sonra yeniden 30 °C´lere çıkıyor. Bu aylar Dubai´nin keyfini çıkarmak için birebir. Misafirlerinizi de bu aylarda ağırlamanızı tavsiye ederiz. Ülkemizde yaz aktivitesi olan denize girmek de Dubai´de en çok bu aylarda zevkli oluyor. Ocak ayında bile deniz sıcaklığı ortalaması 22 °C ile Bozcaada´nın yaz ayları ortalamasından aşağı yukarı 2 °C daha yüksek.

İklim dengesizleşmesi ile beraber özellikle son yıllarda zaman zaman ani soğumalar (soğuk dediysek de 10 °C civarlarına kadar) görünen ülkede yine son yıllarda şiddetli yağışlar da görülmeye başladı. Örneğin 2019 yılı Kasım ayında yağan şiddetli yağış ülkede pek fazla görülen bir doğa olayı değildi. Dünyanın en lüks alışveriş merkezlerinden biri olan Dubai Mall zemin dükkanlarını su basması da bu hazırlıksızlığı gösteriyor.

Ülkede kaydedilen en düşük sıcaklık ise 2 °C. Ancak siz 1-2 kere haricinde 15 °C´nin altında sıcaklıkları pek görmeyeceksiniz. Hafif kalın bir sweatshirt ile bütün bir kış geçirilebiliyor.

Barınma

Barınma konusunu Dubai özelinde inceleyeceğiz.

Konaklama uzunluğuna, yaşam tarzına ve beklentilere bağlı olarak Dubai´de seçenekleriniz çeşitli. Eşyalı/eşyasız kiralık daireler kadar oteller, apart oteller, paylaşımlı daireler ve townhouse tarzı müstakil veya bitişik nizam villalar da oldukça mantıklı olabiliyor. Önce semtleri sonra konaklama seçeneklerini birer birer inceleyelim:

Dubai, oldukça geniş yollara ve caddelere sahip. Şehir, özellikle iklim sebebiyle yayalara göre değil de araçla ulaşıma göre optimize edilmiş. Geniş yollarla birbirine bağlanan birbirinden nispeten uzak ve geniş şekilde kümelenmiş bölgelerden oluşuyor.

Bu bölgeleri de birbirinden ayırmak için iki kriter kullanacağız: kira ve tamamlanma seviyesi. Kira, bildiğimiz şekliyle AED cinsinden kira ücretlerinin aralığını gösterecek. Tamamlanma seviyesi ise, biraz Dubai´ye özgü bir gösterge olacak. Şehrin nüfusunun 1970 yılında 70.000, 1990 yılında 470.000 şimdi ise 3.000.000 olduğu göz özünden bulundurulursa, bugün şehirde bulunan hemen hemen tüm bölgelerin oldukça genç olduğu anlaşılacaktır.

Dubai´de bu sebeplerden pek çok yaşam alanı halihazırda inşaat halinde. Ya da inşaatı bitmiş vaziyette ancak çevre düzenlemeleri ve genel yaşamla ilgili diğer etmenler pek de oturmuş değil. Yani süper lüks bile olsa evden çıktığınızda çevrede yürüyebilecek bir alan bulamayabilirsiniz. Arabanızı yarı çöl kapı önüne koymak zorunda kalabilirsiniz.

İnşaatı hala devam eden bölgelerle ilgili diğer bir büyük sıkıntı da neredeyse 7/24 devam eden makine, beton kırma, demir kesme gibi gürültüler. Dolayısıyla bu tarz kağıt üzerinde çok güzel görünen bir bölgede bile ev kiralamadan önce mutlaka bir görüp dolaşmak gerekiyor.

Kiralık Ev

Kiralık ev ilanları için Bayut, Dubizzle gibi siteler incelenebilir. Ancak bizim tavsiyemiz hem sitesi daha kullanışlı olan hem de daha çok sayıda ve güvenilir ilanlar içeren Property Finder sitesini kullanmanız olur.

Birleşik Arap Emirlikleri´nde ülkemizden farklı olarak kiralanacak evler için yıllık ücret üzerinden konuşulup anlaşacaksınız. Diğer farklı bir nokta da şu: ödemeler genellikle banka çeki ile yapılıyor. Son zamanlarda aylık ödeme veya banka transferi ile ödeme kabul eden ev sahipleri de türedi. Ancak kendinizi çek defterine hazırlamanızı tavsiye ederiz.

Kira ödemeleri genellikle aylık değil, yılda 1,2,3,4 defa üzerinden yapılıyor. 1 veya 2 seferde ödeme üzerine pazarlık yapılırsa fiyatlarda biraz indirim mümkün olabilir.

Evi buldunuz, gezdiniz, beğendiniz ve kiralamak istiyorsunuz.

Emlakçıyla anlaştıktan sonra 1-2 gün içerisinde pasaport, vize ve Emirates ID fotokopilerini göndermeniz gerekiyor. Bu belgeleri aynı şekilde ev sahibi de gönderiyor. Bu aşamada depozito ücretini (genellikle yıllık kiralama ücretinin %5´i, eşyalı kiralık için %10) teslim edeceksiniz. Sonrasında da emlakçı tarafından hazırlanan sözleşmeyi imzalayacaksınız.

Kiralama Sözleşmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sözleşmeyi imzalayacak kişinin tapuda ismi bulunan kişi olduğuna dikkat etmelisiniz.
Sözleşmenin bütün maddelerini dikkatlice okumalısınız.
- Örneğin evde oluşabilecek sorunlar için tamir giderleri genellikle belirli bir miktarın altında (genellikle 500 AED) kiracı tarafından karşılanıyor. Bu maddede belirtilen tutarı çok yüksek tutmamaya çalışın.
- Ev kirası için teslim edilen çekler için banka hesabında yeterli miktarda para olmadığı durumlarda ya da üzerindeki imzanız için bire bir uyuşmadığı şüphesi oluşursa (bounced cheque) ev sahibi kira ücretini bankadan tahsil edemeyecektir. ¨Bounced Cheque¨ için sözleşmeye 1000-2000 AED´ye kadar varan tutarlarda ceza konulabiliyor. Bunu kaldırmaya veya an azından düşürmeye çalışmanızı tavsiye ederim.

Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise emlakçı ücreti. Burada tutar genellikle yıllık kiralama ücretinin %5´i veya kiralanan ev 100.000 AED altındaysa sabit 5.000 AED olarak belirleniyor. Ancak biraz pazarlık yapabilirsiniz.

Ev sahibi ile tarihte anlaştıktan sonra evdeki sorunların not edildiği küçük bir gezi yapıyorsunuz. Sonrasında ev sahibi, taşınacağınız tarihten önce evdeki sorunları giderip teslim edecek.

Bu noktada tavsiyemiz, ufak tefek de olsa eğer halledemedikleri problemler ile evi teslim etmek istiyorlarsa kesinlikle kabul etmemeniz. Çünkü sonrasında telefonlara çıkmayacaklar.

Konuyla ilgili faydalı olduğunu düşündüğümüz bu rehberi de inceleyebilirsiniz.

Dubai´de yerleşimler en eski semtler hariç ¨cluster¨ tarzı bölgelerden oluşuyor. Genellikle bu bölgeler bir temaya göre inşa ediliyor ve buna göre de bir yaşam tarzı sunabiliyor. Örneğin Motor City yarış parkuru ve karting alanları içerirken, Sports City de stadyum ve çeşitli spor sahalarına sahip. Yine de bu bölgelerin çoğunda bu temaların bölge sakinlerinin çok fazla gözüne sokulduğunu da söyleyemeyiz.

Kiralık ücret olarak en düşüklerden başlayarak bu bölgeleri, en azından bir kısmını, inceleyeceğiz. Bu esnada nasıl bir yaşam tipine ve maaş aralığına uygun olduğunu gözlemlemeye çalışacağız.

Fiyatlar yazıldığı tarih itibariyle olacağı için güncel fiyatlara göz gezdirmenizi tavsiye ederiz.

Özellikle önermeyeceğimiz bölgelerden biri suç oranının yüksek olduğu belirtilen (Dubai ortalamasına göre tabi) International City. Diğeri ise eski apartmanları ile çoğunda 6-7 kişinin üst üste yaşadığı Bur Dubai ve arka mahalleleri olur.

Sports City

1+1 Daire Ortalama Kira: 37.000 AED

3+1 Daire Ortalama Kira: 80.000 AED

4 Yatak Odalı Townhouse\Villa Ortalama Kira: 110.000 AED

Sports City ekonomik olarak avantajlı bir bölge. Apartmanların manzaraları ve çevreleri oldukça yeşil, büyük bir kısmı geniş golf sahalarına bakıyor ve önü de açık. Ancak bina ve çevre düzenlemesi inşaatları hala devam ediyor. Evler genellikle apartman şeklinde, ancak townhouse/villa tarzı da mevcut.

Dubai Marina´ya ve Jabal Ali´ye 15 dk. Downtown bölgesine 25 dk. uzaklığı ile konum olarak çok ekstra dezavantajlı bir noktada yer almıyor. Bölgede metro durağı ise yok.

Ailesi ile yerleşmeyi düşünenler için de ilkokul ve anaokulu opsiyonları çoğu bölgeye göre daha doyurucu. Ayrıca pek ilgilendiğinizi düşünmesem de ICC (International Cricket Academy) kriket okulu da burada yer alıyor.

Jumeirah Villace Circle

1+1 Daire/Townhouse Ortalama Kira: 51.000 AED

3+1 Daire/Townhouse Ortalama Kira: 100.000 AED

4 Yatak Odalı Townhouse\Villa Ortalama Kira: 110.000 AED

JVC (Jumeirah Village Circle) adından da anlaşılabileceği gibi çember şeklinde dizayn edilmiş bir bölge. Evler çoğunlukla Townhouse/Villa şeklinde. Dubai´de kiralık ve satılık evler için en gözde bölgelerden birisi. En önemli özelliği hareketli bir yaşam tarzından ziyade aileye daha uygun bahçeli villalardan oluşması.

Konumu Sports City´den biraz daha merkezi ve Dubai Marina´ya 10 dk kadar uzaklıkta yer alıyor.

Bölge Sports City´den daha geniş bir alana ve ¨community¨ye sahip. Çok sayıda ilkokul, anaokulu, süpermarket ve restaurantlarla beraber büyük hastanelere de yakın konumda bulunuyor.

Devam eden inşaatlar çok sayıda. Yine de binaya bağlı olarak park ve bahçelerin bulunduğu alanlarda sessiz sakin bir yaşam tarzı bulabilirsiniz.

Motor City

1+1 Daire Ortalama Kira: 45.000 AED

3+1 Daire Ortalama Kira: 110.000 AED

4 Yatak Odalı Townhouse\Villa Ortalama Kira: 180.000 AED

¨Dubai Autodrome¨ pistine ev sahipliği yapan bu semt, motor sporları temasıyla 2004 yılında kullanıma açılmış. Her iki tarafı ağaçlıklı arnavut kaldırımlı sokakları ve 4-5 katı geçmeyen binaları ile sakin ve huzurlu.

Bölge, konum olarak merkeze çok uzak değil. Yine de fiziksel olarak izole olması sebebiyle kapalı bir mini şehir havası var. Park ve bahçeler de oldukça fazla alan kaplıyor.

Bölgenin tamamı aynı inşaat şirketi tarafından yapıldığı için bütünleşik ve planlı bir yapıya sahip. İzole olması ve sakinlik sebebiyle ailelere veya sessizlik arayanlara daha uygun olduğunu söyleyebiliriz. Çok sayıda okul ve hastaneye de yakın bir konumda bulunuyor.

Havaalanı ve Downtown Dubai´ye uzaklığı 25 dk. olan mahallede inşaat görüntüsü ve gürültüsü de pek yok.

Palm Jumeirah

1+1 Daire Ortalama Kira: 105.000 AED

3+1 Daire Ortalama Kira: 165.000 AED

4 Yatak Odalı Townhouse\Villa Ortalama Kira: bir 240.000 AED

Bu sefer bildiklerimizden farklı palmiye şeklinde bir mahalle ile geliyoruz. Burası dünyanın en büyük insan yapımı adası. ¨Dubai Palm¨ olarak bildiğimiz turistik bölgede pek çok apartman ve villa da mevcut.

Burası oldukça turistik bir bölge; Atlantis, Sofitel, Kempinski, Waldorf, Fairmont, Rixos gibi pek çok büyük ve lüks otele ev sahipliği yapıyor. Ortalama kiralar diğer bölgelerin çoğuna göre biraz daha yüksek, sebebi ise açıktır ki lokasyon.

Palm içerisinde pek çok anaokulu olsa da bölgede ilkokul yok. Ancak yine de 10-15 dklık mesafelerde okullar yer alıyor. Restaurant olarak ise ¨high-end¨ olarak tabir edilen kaliteli restaurantlar bölgede çok sayıda yer alıyor.

Diğer bir ilginç nokta, buradaki hemen hemen her villanın özel plajı var. Pek çok apartman da aynı imkana sahip. Dolayısıyla plaja yürüyerek gidebileyim diyenler için Dubai´deki en uygun yerlerden birisi.

Downtown Dubai

1+1 Daire Ortalama Kira: 79.000 AED

3+1 Daire Ortalama Kira: 185.000 AED

4 Yatak Odalı Townhouse\Villa Ortalama Kira: 265.000 AED

Downtown Dubai, Burj Khalifa ve Dubai Mall çevresinde kümelenmiş olan bir bölge ve burası genellikle şehrin merkezi olarak kabul ediliyor. Dubai´yi bir atardamar gibi bağlayan 14 şeritli yol ¨Sheikh Zayed Road¨ ile her yere de kolayca ve hızlıca bağlanabiliyor.

Bu alanda yüksek gökdelenlerden bahçeli villalara ve eski tip Ortadoğu evlerine kadar her çeşit kiralık ev opsiyonu mevcut (¨Burj Khalifa¨´da bile kiralık daire bulabilirsiniz!). Genel olarak bölgenin dizaynı, Dubai´nin en büyük inşaat şirketlerinden biri olan Emaar tarafından yapılmış.

Dolayısıyla metrodan apartmanlara bağlanan üst geçitler, Dubai Mall´a binalardan alt geçit (sıcak yaz günlerinde hayat kurtarıcı) olması bölgeye güzel bir düzenlilik veriyor. Bu düzen de akın akın gelen turistlere rağmen güzel bir çevre ve yaşam deneyimi sunuyor. Süpermarket, restaurant gibi imkanlardan bahsetmeye bile gerek yok.

Küçük bir oranda da olsa inşaatların devam ettiği bölgede kiralar Dubai´nin geneline göre biraz daha pahalı. Bölge denize 15-20 dk uzaklıkta. Yoğun dönemlerinde turist kalabalığı gibi noktaları ise göreceli olarak kötü yanları olarak sayabiliriz.

Dubai Marina

1+1 Daire Ortalama Kira: 68.000 AED

3+1 Daire Ortalama Kira: 140.000 AED

4 Yatak Odalı Townhouse\Villa Ortalama Kira: 210.000 AED

En favori mekanı en sona bırakmak istedik. Dubai Marina, Dubai´nin kiralık olarak en çok aranan ve talep gören bölgesi. Genel olarak yüksek apartmanlardan oluşsa da villalar da yer alıyor.

Apartmanlar, Dubai Marina olarak bilinen 3 km uzunluğunda ve ortalama 100 m genişliğinde bir kanalın etrafında uzanıyor. Marinanın etrafı ayrıca 8 km uzunluğunda keyifli bir yürüyüş yolu ve bunların üzerindeki restoran, kafe ve çeşitli dükkanlardan oluşuyor. Dolayısıyla evlerin büyük bir çoğunluğunun Marina manzarası mevcut. Bölge denize yürüme 5-15 dk mesafede. Dolayısıyla yeterince yüksek ve önü açık binalarda deniz manzarasının da keyfini çıkartabilirsiniz.

Genel olarak tamamlanmış bir bölge olması sebebiyle pek fazla inşaat gürültüsü yok. Bölge Marina Walk, bot turları ve JBR bölgesine komşu olması sebebiyle turistik. Fazla sayıda otel ve apart var. Ancak bunlar sakinler için problem çıkaracak oranda kalabalık ve boğucu olmuyor.

Dubai Marina sahile, kafe, bar gibi pek çok sosyal alanlara; zipline, paragliding vs. aktivitelere ev sahipliği yapıyor. Aktif bir sosyal yaşam arayanlar için belki de Dubai´de ikamet edilebilecek en uygun yerlerden biri.

Ev Kiralama: Diğer

Biraz daha detaylı incelediğimiz bu bölgelerden farklı olarak incelemenizi tavsiye edeceğimiz diğer bölgeler de pek tabii mevcut. Daha düşük kira ücretleri için Dubai Silicon Oasis, Discovery Gardens ve Mirdif; düşük olsun ama villa olsun diyorsanız The Springs; orta düzey olsun istiyorsanız JLT, Business Bay ve The Views; yok ben en iyisini istiyorum diyorsanız ise Jumeriah ve kraliyet ailesinin yerleşim alanlarının da bulunduğu Umm Suqeim için ilanlara göz atabilirsiniz.

Eğer eşyalı bir daire kiralamak istiyorsanız bütün bu semtler için fiyat aralığını %5-15 artırarak düşünebilirsiniz. Bunlar için depozito bedeli de genellikle eşyasız evler gibi kiranın %5´i değil %10´u oluyor.

Eşyalı eve ek olarak ev sahibi; elektrik, su, klima, internet, tv vs. faturalarını da dahil edebiliyor. Birazdan inceleyeceğimiz üzere bu gider kalemleri de kesinlikle Türkiye´yle kıyaslanamayacak seviyede yüksek. Dolayısıyla 1-2 seneliğine Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak üzere gelmeyi düşünenler için eşyalı ev kiralamak oldukça mantıklı bir karar olabilir.

Yine aynı şekilde geçici bir dönemde çalışmak üzere gelmeyi düşünüyorsanız otelde konaklamak da mantıklı bir seçenek olacaktır. Lokasyona göre çok dramatik farklar olmayacak şekilde 4 yıldızlı ve hatta 5 yıldızlı oteller günlük 150-200 AED fiyat bandından başlıyor. Yıllık 55.000-60.000 AED gibi bir tutara denk. Kiralık dairelerle kıyasladığımızda hiç de fena değil.

Otelde konaklamak fiyat açısından rekabetçi olduğu kadar ev eşyası satın almak, kira kontrat işlemleri, internet, elektrik-su-klima işlemleri gibi prosedürlerle beraber kahvaltı, çamaşır yıkama ve ev temizliği gibi konuları da ortadan kaldırarak vakit ve nakitten de tasarruf sağlayacaktır. Ev rahatlığı arıyorum diyorsanız bir başka tabi.

Genel Giderler

Bu başlıkta ortalama giderleri tek bir kişi ve 3 kişilik bir aile için inceleyeceğiz.

Dubai´de eğer ekstrem ucuzlukta bir yerde kalmıyorsanız en büyük gideriniz bir önceki başlıkta incelediğimiz kira olacak.

Diğerlerini ise aşağıda bulabilirsiniz:

Faturalar – Elektrik ve Su

Elektrik ve Su için ülkemizden farklı olarak tek bir fatura ödeyeceksiniz. DEWA şirketine öncelikle evi kiralama aşamasında hizmeti açtırırken depozito ödeniyor: Apartman daireleri için 2000 AED, villalar için 4000 AED. Bunun yanı sıra 100-400 AED arası bir tutar da işlemler için ödeyeceksiniz. Evin büyüklüğüne bağlı olarak bu aralıkta ödeyeceğiniz tutar değişecektir.

Tek bir kişinin yaşadığı 1+1 bir apartman dairesi için ortalama ödenecek tutar 350-600 AED arası kullanıma bağlı olarak değişiyor. Faturaya baktığınız zaman bu ödenen ücretin yarısından fazlasının ¨Municipality Fee¨ adında Dubai Belediyesine ödendiğini göreceksiniz. Municipality Fee yıllık kiralık ücretinin %5´i tutarındadır. Yani her ay yıllık kiranızın %0.41´i kullanıma ek olarak belediyeye gidiyor.

Üç kişilik bir aile için bu tutarı 500-750 AED olarak düşünebilirsiniz.

Faturalar – Soğutma

Dubai´de ödeyeceğiniz bir yeni fatura da soğutma için olacak.

Ülkenin iklim şartları sebebiyle oturacağınız binada çok yüksek bir ihtimalle merkezi bir soğutma sistemi göreceksiniz. Duvara monteli klasik klima pek yok. Her bir evi ve üniteyi ayrı ayrı soğutmak muazzam bir miktarda enerji tüketimine yol açıyor. Dolayısıyla soğutma merkezi ve dağıtımını da Empower ve Emicool adlı iki şirket yapıyor.

Bunun istisnası ise Dubai´nin en büyük yerleşim alanı inşaat şirketlerinden biri olan Emaar´ın yaptığı binalarda kalmanız. Bu durumda soğutma için herhangi bir ücret ödemeyeceksiniz (Kiralık evlerde Chiller Free ibaresi ile belirtiliyor).

Diğerleri için okumaya devam edebilirsiniz.

Soğutma için ortalama bir tutar vermek diğer gider kalemlerinden daha zor. Zira kışın ¨0¨ olan bu ücret yazın tavana vuruyor. Ayrıca evin güneş alma şekli ve alanı, cam yoğunluklu cepheye sahip olup olmaması, büyüklüğü gibi etkenler bu tutarı çok değiştirebilir.

Soğutma için de bağlatma esnasında yine aynı şekilde 2000 AED civarı bir depozito ödenmesi gerekiyor. Aylık ödenecek ücret ise 1+1 daire için bir yıl içerisinde aylık ortalama 150-300 AED. 3+1 daire için ise 400-600 AED olduğunu söyleyebiliriz. Yine de bunun oldukça değişken olduğunu belirtelim.

İnternet

Sabit internet için de hatırı sayılır bir miktarı cebinizden çıkarmanız gerekecek.

Birleşik Arap Emirlikleri´nde bu hizmeti veren iki telekomünikasyon şirketi var: Etisalat ve Du. Ödenecek miktar 350-1000 AED arası değişiyor. Bu değişkenliğin sebebi ise internet bant genişliği ve tv paketleri için yapılan seçimler.

Ancak en düşük internet bile 200-250 mbps, sizi üzmeyecektir.

Mobil

Birleşik Arap Emirlikleri´nde mobil hat ücretleri de pahalıdır kesin diye düşünüyorsanız, evet yanılmadınız.

Fiyatlar 100-1000 AED arası değişiyor. Burada uçuk fiyatların en büyük sebebi uluslararası konuşma dakikasının da bazı paketlerde yer alması. Örneğin 1000 AED olan pakette sınırsız internet, dakika ve uluslararası dakika yer alıyor.

Dolayısıyla Türkiye hattınızı tamamen devre dışı bırakıp ev interneti yerine de Birleşik Arap Emirlikleri hattınızı kullanabilirsiniz. Ortalama bir pakete örnek vermek gerekirse 4 GB ve 100 lokal dakika içeren paket 125 AED iken 26 GB ve 400 lokal dakika içeren paket 200 AED. Ülkedeki bazı şeyler gibi burada da vur deyip öldürüyorlar ve ihtiyacınızdan fazlasını almak zorunda kalıyorsunuz.

Kendinize göre paketler için Du, Etisalat ve Virgin Mobile AE sitelerindeki mobil paketleri inceleyebilirsiniz.

Market

Birer birer baktığımızda belki farklılık arz edebilir, ancak toplamda Türkiye´de yaptığınız ortalama alışveriş tutarı burada da aşağı yukarı aynı rakama tekabül ediyor. Örneğin aylık market alışverişiniz 2000 TL ise burada da aşağı yukarı 2000 AED olacaktır.

Tabi böyle söyleyince çok öznel oldu. Tutarla her zaman harcama alışkanlıklarına da bağlı. Ancak en azından deneyimlediğimiz şekliyle bize ilginç gelen bu bilgiyi size aktarmak istedik.

Ürün bazında bakılınca ise fiyatların bazılarında Türkiye bazılarında Birleşik Arap Emirlikleri fiyatı diğerinden epey farklı olabiliyor. Bazı örnekler verelim. Bu örnekleri okurken, yazıyı okuduğunuz döneme bağlı olarak TL´nin döviz ve enflasyon bazında oynaklığını da hesaba katabilirsiniz.

Birleşik Arap Emirlikleri için ise %2-4 civarı bir enflasyon var. Kur ise dolara sabitlenmiş, dolayısıyla fiyatların hemen hemen aynı kalacağını varsayabilirsiniz:

Muz 1 kg: 17 TL – 7 AED ($ 1.90)

Coca Cola 330 ml: 2.95 TL – 2.5 AED ($ 0.68)

Nutella 400 gr: 15.75 TL – 16.85 AED ($ 4.59)

Prima Külot Bez 56´lı: 79.90 TL – 74.45 AED ($ 20.28)

Pringles 70 gr: 8 TL – 4.95 AED ($ 1.35)

Restoran/Yeme İçme

Şimdiye kadar yazdığımız hemen hemen her şey için ödenecek tutarların kişisel kullanıma ve tercihlere bağlı olduğunu özellikle belirttik. Ancak konu restoran ve kafelere ve birazdan inceleyeceğimiz gece hayatına gelince bunu biraz daha derinleştirmek gerekiyor.

Dubai´de bu gider kalemleri için üst limit gerçekten yok. Yine de tabi biz burada ortalamaları ve zincir restoran fiyatlarını daha çok belirteceğiz.

Akşamları dışarda yiyen veya eve sık sık yemek söyleyen birisiyseniz Dubai´de bunu biraz azaltabilirsiniz. Standart tavuklu etli kebap, dürüm gibi yemekler veya tava, fırın yemekleri tek kişi için 25-80 AED arası değişiyor. Ortalama ise 40 AED diyebiliriz.

Dubai´de yemek konusunda en çok Uzakdoğu ve Hint mutfağı seçenekleriyle karşılaşacaksınız. En ucuz seçenekler de genelde bunlar oluyor. Lübnan mutfağı da ülkede oldukça yaygın.

İlle de Türk mutfağı derseniz de hemen hemen her yerde Türk restoranları da mevcut. Türk mutfağı Dubai sakinleri tarafından da sevilen bir mutfak. Nusret, Kaftan, Günaydın gibi büyük restoranlarda beraber pek çok dönerci de şehirde bulunabiliyor. Aynısı Abu Dhabi ve Sharjah başta olmak üzere diğer emirlikler için de geçerli.

Bunların dışında lüks restoran kategorisinde sayılabilecek pek çok yer de var. Michelin yıldızlı şef Nathan Outlaw, Emirati mutfağı bulabileceğiniz Al Hadheerah, Palm adasında Atlantis içerisinde yer alan Nobu Dubai veya Burj Al Arab ve Burj Khalifa içerisinde yer alan restoranları da deneyebilirsiniz. Bu tarz yerlerde yiyeceğiniz yemekler tabi çok daha pahalı olacaktır.

Dışarıdan yemek söylerken Yemeksepeti benzeri olarak kullanabileceğiniz Talabat, Uber Eats, Careem Now, Zomato gibi uygulamalar var. Kişisel olarak önerimiz indirimlerin bolluğu, kullanım kolaylığı ve destek kolaylığı sebebiyle Talabat olur.

Türkiye ile kıyaslama yapılabilmesi için iki örnek zincir restaurant fiyatı verelim (BigMac Index):

BigMac Menu: 30 TL – 23 AED

Pizza Hut Super Supreme Orta Pizza: 39 TL – 39 AED

Kafe/Bar

Dubai´de Kadıköy´dekiler gibi oturma yerleri biraz sıkışık veya bitişik nizam sıralanmış çok fazla yer yok. Açık havada olan kafeler genellikle oldukça ferah. Marina, JBR, Jumeirah gibi semtlerde; La Mer, City Walk, JBR Walk tarzı açık hava alışveriş merkezlerinde bu tarz kafelerin keyfini çıkartabilirsiniz. 1 standart filtre kahve aşağı yukarı 15 AED.

Tabi Dubai´nin meşhur yaz mevsiminde ise Dubai Mall, Emirates Mall, Ibn-i Batuta Mall içerisinde yer alan mekanlarla idare etmeniz gerekecek. Dubai yerlisi Emirati´leri de yaz kış buralarda oturuyor. Onları çoluk çocuk buralara oturup 100-150 AED´ye premium çikolatalar yerken bulabilirsiniz.

Kahve için de bir karşılaştırma yapalım ve Starbucks fiyatı verelim:

Latte Tall 13 TL – 15.75 AED

Birleşik Arap Emirlikleri´nde Alkol Kullanımı

Bar ve gece kulüplerine gelmeden önce biraz da Dubai´de alkol kullanımı konusuna değinmemiz gerekiyor. Dubai Emirliğinde alkollü içki satın almanız yasak. Ama buna karşılık yapabileceğiniz şeyler yok değil.

Kanunlara göre Dubai sakinleri alkollü içki satın alabilmek ve tüketebilmek için ¨Alkol Lisansı¨ sahibi olmalı. Bu lisans ise 270 AED karşılığında veriliyor ve geçerliliği bir yıl. 21 yaşın üstü gayrimüslim oturum izni sahiplerine, başvurularının onaylanması sonucu veriliyor. Dolayısıyla ben lisans almak istiyorum diye Türk vatandaşı olarak başvurduğunuzda reddedileceksiniz.

Bu başvurular Dubai´deki 35 civarı alkollü içki satın alma noktasından direk olarak Emirates ID kart ile yapılabiliyor. Ve alkollü içkiler de sadece buralardan satın alınabiliyor. Ayrıca Dubai´de alınan bu lisans sadece Dubai için geçerli. Diğer emirlikler için ayrıca lisans almak gerekiyor ve prosedürleri daha farklı. Örneğin Sharjah alkol kullanmanın, satın almanın ve hatta taşımanın tamamen yasak olduğu bir emirlik.

Teoride ve kural olarak lisans kullanımı mevcut ve hatta satışı da sınırlıyor. Ancak pratikte alkollü içki servis edilen yerlerde tüketebilirsiniz. Biz bu noktada bir problemle karşılaşanı duymadık.

Birleşik Arap Emirlikleri genelinde alkollü araç kullanmak uzun (aylar değil yıllar) hapis cezalarına ve sonrasında ülkeden atılmaya sebep oluyor. Bu konuda şakaları veya toleransları yok.

Şimdi bu bilgiler ışığında alkollü içki satın almak isterseniz nasıl bir yol izleyebileceğinize değinelim:

Gayrımüslim bir arkadaşınızın lisansıyla sizin için satın alım yapmasını rica edebilirsiniz.

Havaalanı çıkışlarında Duty Free´lerden 4 litre Alkol/48 kutu bira (335 ml) alım sınırını kullanabilirsiniz. Burada herhangi bir lisans sorulmuyor veya sorun çıkarmıyorlar.

Ajman Emirliğinde alkol satın almak yasak değil, herhangi bir lisans da gerekmiyor. Dolayısıyla alışverişinizi Ajman´dan da yapabilirsiniz. (Dubai-Sharjah-Ajman birbirleriyle komşu emirlikler. Dubai-Ajman arası uzak görünebilir. Ancak Mecidiyeköy´den Mecidiyeköy´e gider gibi 45 dk-1 saat civarı sürüyor).

Ancak burada da alkollü içkileri Ajman´dan alırken herhangi bir problem yaşamasanız bile diğer emirliklerde bulundurmak ve tüketmek için lisans gerektiğini, ve adli bir durumda (örneğin trafik kazası) alkollü içki bulundururken yakalanmanın problem yaratabileceğini belirtelim.

Bununla ilgili yeri gelmişken ilginç bir nokta; Dubai´den Ajman´a alışverişe gelen insanları takip edip, dönüş yolunda trafikte kazaya zorlayıp, polis çağırmakla tehdit eden ve para isteyen çetelerin varlığıyla ilgili teyite muhtaç dedikoduvari bilgiler de mevcut.

Bu bilgilerle beraber son çıkan haberler Birleşik Arap Emirlikleri hükümetinin tavrının yumuşamaya başladığını da gösteriyor. Zamanla belki de bu uygulamalar da yürürlükten kalkacaktır.

Dubai´de çok keyifli açık hava, kumsal, havuz başı, Irish pub gibi çok sayıda barın yanı sıra envai çeşit gece kulübü de bulunuyor. Bunlarla ilgili detaylı bilgilere sırf bunları deneyimlemiş arkadaşların blog yazılarından ulaşabilirsiniz. Veya Tripadvisor gibi siteleri inceleyebilirsiniz.

Tek bir şey söyleyelim, harcadıklarınıza dikkat etmezseniz ne kadar maaş alırsanız alın hepsini buhar edip uçurabilirsiniz.

Ulaşım

Ulaşım konusunda öncelikle alternatifleri ve ortalama ücretleri inceleyeceğiz. Sonrasında ise bizim Dubai´de ulaşım için tavsiyemizi karşılaştırmalı olarak belirteceğiz.

Şehirde iki metro ve bir tramvay hattı var. Metro hattının genel güzergahı denize paralel şekilde şehri bir ucundan öbürüne kadar katediyor. Hatta, yakın gelecekte 6 duraklık bir genişletme daha yapılacak.

Küçük tramvay hattı ise Marina, JLT ve Media City bölgelerinde faaliyet gösteriyor. Şehirde karmaşık bir otobüs ağı da var (Şöyle karmaşık: Araç ile 10 dklık yolu alakasız şekilde dolanarak 1 saatte gidebiliyor).

Ancak Dubai´de toplu ulaşım muhtemelen ulaşım ihtiyaçlarınızı karşılamaya yetmeyecek. Bunun da en büyük iki sebebi var:

Birincisi; eğer şanslı azınlıkta değilseniz genellikle ya iş yeriniz ya da evinizin bulunduğu yerlerden en az birisi metro duraklarına uzak mesafelerde kalacak. Ulaşım ağının kapsayıcılığı şehrin geneline göre oldukça az kalıyor.

İkinci konu ise iklimin toplu taşıma kullanımını oldukça elverişsiz kılması. Eviniz ve iş yeriniz metro duraklarına beşer dakikalık mesafelerde olsa bile özellikle yaz mevsiminde bu mesafeyi yürümeniz size terden sırılsıklam olmuş kıyafetler ve sersemlemiş bir beyin bırakacaktır. Çoğu durumda da metro kullanmak için taksiye binmeniz bile gerekebilecek. Dolayısıyla Dubai için özellikle yaz mevsiminde evdeki klimalı ortamdan çıkıp kapalı otoparktaki araçta klima ile seyahat edip hızlıca ofise geçmek pek çok insan için günlük ulaşım rutini.

Araç Satın Alma

Ulaşımın ülke için en mantıklı formu ve Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak ile ilgili en keyifli yanlardan biri arabalar.

Ülkede araç fiyatları ABD veya bazı Avrupa ülkeleri kadar ucuz olmasa da Türkiye´ye göre aşağı yukarı 1/3 seviyesinde. Özellikle 5-6 yaşından büyük araçlar çok komik fiyatlara satılabiliyor. Örneğin Porsche Cayenne 2006 – 8.000 AED gibi.

Araba fiyatlarını daha derinlemesine incelemeden önce prosedür ehliyet alımı prosedürünü tamamlamalısınız. Daha doğrusu ehliyet çevirme.

Dubai bazı ülke vatandaşlarına kendi ehliyetlerini burada Dubai ehliyetine çevirme fırsatı veriyor. Şanslıyız ki Türk vatandaşlarına da bu hizmet (an itibariyle, dolayısıyla bir kontrol etmenizi öneririz) sunuluyor. Tek gereklilik bir göz testi. Bu testi RTA merkezinde, bir hastanede veya bazı optik satış noktalarında bile yapmanız mümkün. Sonrasında test sonucuyla beraber orijinal ehliyetiniz ve Emirates ID ile RTA merkezinde işleminizi 10 dakikada halledebiliyorsunuz. Ödenmesi gereken tutar ise 870 AED.

Gelelim araçlara. Burada piyasa dinamikleri aracın marka ve modelinden belki de daha fazla model yılıyla değişiyor. Bunun da bir sebebi ülkenin yıpratıcı iklimi. Bir diğer boyutu da 5-6 yaşından büyük araçlara kasko ve kredi kullanımın çok mümkün olmaması. Ayrıca ülkedeki tüketim kültürünün insanları yeni araçlara yönlendirmesi. Dubizzle sitesinden fiyatları inceleyebilir ve fikir edinebilirsiniz.

Biraz da araç satın alımıyla ilgili dikkat edilmesi gereken noktalardan bahsedelim. Burada da araç satın alımıyla ilgili dikkat edilmesi gereken genel noktalardan ziyade (mutlaka güvenilir bir yerde ekspertiz yaptırmanızı tavsiye ederiz, bize ulaşın kısmından sorularınızı iletip bu konuda önerilerimizi alabilirsiniz) ülkeye özel konulara değinmeye çalışacağız.

Öncelikle araçların ¨GCC Specs¨ olmasına dikkat etmek gerekiyor. Bu aracın ¨Gulf Cooperation Council¨ yani Körfez Ülkeleri Birliğine (Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Umman ve Bahreyn) özel olarak üretildiği anlamına geliyor. Kaporta, filtreler ve motor özellikle bu iklime dayanıklı olarak üretiliyor. Aracın klimasının da güçlü olmasına ekstra dikkat etmelisiniz.

Ülkede en çok kullanılan markalar Toyota ve Nissan. Dolayısıyla bu markalar için ikinci el araç fiyatları kullanımla değerini daha az kaybediyor. Servis, parça konuları diğer markalara göre bir miktar daha rahat ve uyguna halledebiliyorsunuz.

Piyasayla ilgili fikir edinebilmek adına aşağıda bazı örnekler bulabilirsiniz:

Sıfır Araçlar:

Nissan Micra 2020 – 45.500 AED

Honda Civic 2020 – 67.900 AED

Toyota Corolla 2020 – 71.900 AED

Mercedes A Class – 173.000 AED

Ford Mustang 2020 – 245.595 AED

Kullanılmış Araçlar:

Nissan Micra 2016 – 18.000 AED

Honda Civic 2016 – 38.000 AED

Toyota Corolla 2016 – 39.000 AED

Mercedes A Class 2016 – 75.000 AED

Ford Mustang 2016 – 55.000 AED

Araçlara baktınız, beğendiniz ve satın almak istiyorsunuz. Bundan sonra satıcı ile beraber bir RTA (Road and Transports Authority) noktasını ziyaret etmeniz gerekiyor.

Burada öncelikle aracı test ettirmelisiniz (15-20 dklık çok kapsamlı olmayan bir test).

Test sonrasında trafik sigortası yaptırmalısınız. Burada RTA içerisindeki sigorta acentelikleri size yardımcı olacaktır. Ancak daha uyguna gelmesini istiyorsanız önceden araştırıp uygun bir şirket bulabilirsiniz.

Sonrasında tescil gerçekleşiyor. Tescil esnasında görevli, satıcıya araç için ücreti teslim alıp almadığını soruyor. Dolayısıyla genellikle araç ücretini satıcıya bu esnada ödüyorsunuz. Ancak banka transferi veya çek gibi metodlarla ödenecekse satıcıyla önceden konuşabilirsiniz.

Gereken belgeler ise Emirates ID, Pasaport, Sigorta Belgesi, Sürücü Belgesi ve Kredi Finansman Bilgileri (sadece araç banka kredisi ile alınıyorsa gerekli).

Araç satın alınırken yapılacak masraflar ise az değil:

Lisanslamak için 400 AED (ikinci el araçlar için transfer bedeli 350 AED)

Aracın lisanslanması öncesi test için de 150 AED

Daha önce açılmadıysa trafik dosyası için 220 AED (Alacağınız ilk araç için ödersiniz)

Zorunlu sigorta bedeli (Aşağı yukarı araç bedelinin %3´ü)

Tabi burada sürücünün yaşı (23-25 yaş için %25 daha fazla ödenmesi gerekebilir), aracın tipi (Spor araçlar %20´ye kadar daha pahalıyken SUV için %10 daha ucuz olabiliyor) ve ek paketler bu oranı artırıp azaltabilir. Sonraki yıllarda da kazasızlıkla beraber ödenecek tutar azalacaktır (5 yıldan sonra neredeyse yarı yarıya).

Araç kullanmak isteyenler için diğer bir alternatif ise kiralama. Dubai´de uzun vadeli araç kiralamak gerçekten hesaplı olabiliyor. Örneğin Toyota Yaris – Nissan Sunny tipi bir aracı aylık 1500-2000 AED´ye kiralayabilirsiniz.

Bu özellikle çok kısa periyotlarda Dubai´de bulunuyorsanız mantıklı. Ya da araç satın alımıyla ilgili formalitelerle uğraşmak istemiyorsanız.

Ek olarak Türk ehliyetiyle Dubai´de kiralık aracınızı kullanabiliyorsunuz. Eğer turist veya kısa süreli vize sahibi iseniz, oturum izniyle beraber Birleşik Arap Emirlikleri sürücü belgesi almanız gerekecek.

Birleşik Arap Emirlikleri´nde arabaların 1 yılda değer kaybı (depreciation) %10´dan %40´a kadar gidebiliyor. Daha önce de belirttiğimiz gibi Toyota ve Nissan için bu değer daha düşük. Ancak örneğin Alfa Romeo veya BMW için daha yüksek olacaktır. Sıfır satın alınan araçlar için ise değer kaybı ilk yıl en yüksek seviyede olur. Bu sebeple ikinci el satın almak ekonomik açıdan daha mantıklı bir seçenek.

Ülkedede benzin ise bol ve ucuz. 2013-2020 arası ortalama benzin litre fiyatı 1.79 AED.

Araç Satın Almanın Maliyeti

Araba satın almanın gerçek maliyetini anlayabilmek için örnek senaryoya göre bir karşılaştırma hazırlayalım. Sonrasında da araba kiralama ve taksi/toplu taşıma ile ulaşım ile kıyaslayacağız:

Varsayalım ki haftanın 5 günü evden işe, işten eve gideceksiniz. Ek olarak da haftada iki kere gezi, alışveriş veya herhangi bir sebeple yine bir seyahat yapacaksınız. Şimdilik bunların hepsinin de şehir içi olduğunu varsayıyoruz.

Alternatifleri, ayrıca daha kolay anlaşılması için 1 yıl ve 5 yıl ikamet edilmesi durumuna göre de inceleyelim. Biraz kabataslak ve bazı kabullerle ilerleyeceğiz. Ancak kendi ulaşım ihtiyaçlarınıza göre tekrar hesaplamak için aynı metodu kullanabilirsiniz:

Araç fiyatlarıyla ilgili bir fikir edinebilmeniz adına yukarıda bazı örnekler vermiştik. Şimdi ise örnek hesaplamamız için 2-3 yaşında ortalama bir araç alalım. Hesaplama için örneğimiz Toyota Corolla. Bu araba için ortalama değer kaybını da yıllık %15 olarak alacağız. Ücreti ortalama 45.000 AED.

Satın alma ve kiralama opsiyonlarında ehliyet ücretini de hesaba katalım: 870 AED.

Döküman ve test masrafları: 750 AED.

Araç sigortası için ödenecek ücret: Daha önce belirttiğimiz gibi araç bedelinin %3´ü + yeni sürücü bedeli ekleyerek 1800 AED olarak hesaplayabiliriz.

Araçların Birleşik Arap Emirlikleri´nde en az 10.000 km´de bir bakıma girmesi yeni araçlarda garantilerinin devamı için gerekli. Tüm araçlarda ise iklim şartlarından ötürü polen ve toz filtreleri, yağ vs. bakımları düzenli yapılmalı. Burada da bakım başı 500 AED olmak üzere iki bakım yaptırıldığı varsayılırsa 1000 AED olarak tahminleyebiliriz.

20 kmlik ortalama bir ev-iş-gezilecek yer mesafesi alırsak haftada 280 km mesafe kat edeceksiniz. Ortalama bir aracın şehir içi tüketim miktarını baz alacağız (10 L/100 km diyelim). Birleşik Arap Emirlikleri´nde araç motorları genelde büyük ve aynı olanlar da ilginç bir şekilde çok yakıyor. Aşağı yukarı 2 haftada bir depo doldurmak gerekecek. Bu da doldurma başı 90 AED olmak üzere yılda yaklaşık 2500 AED yapacak.

Araç yıllık tescil yenileme 350 AED.

Ekstra ve büyük bir arıza olmadığını varsayıyoruz.

Aracın 1 yıl sonunda 38.000 AED civarına satıldığını varsayabiliriz.

1 yıllık toplam maliyet (biraz yuvarlıyoruz): 51.500 – 38.000 = 13.500 AED

Aracın 5 yıl sonunda 20.000 AED civarına satıldığını varsayabiliriz. Burada hesaplarken tekrarlayan masrafları yıl sayısıyla çarparken (benzin, sigorta, bakım…), diğer masrafları da tek seferlik ekliyoruz (araç ücreti, ehliyet…)

5 yıllık toplam maliyet (biraz yuvarlıyoruz): 75.000 – 20.000 = 55.000 AED

Daha ucuz, değerini daha az kaybeden bir araç almak daha ekonomik olacaktır. Ancak Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak demek maaşa oranla spor arabalara veya büyük arazi araçlarına da erişimin daha kolay olması anlamına geliyor. Onları da pekala keyfinize göre satın almak üzere değerlendirebilirsiniz.

Araç Kiralamak

Kiralık araç için bakım, tescil gibi masrafların ve prosedürlerin hiçbirisine gerek olmayacak. Araç satın alırken araştırma, bakma; satarken alıcı bulma, gösterme gibi zaman kaybedebileceğiniz durumlarla da uğraşmanıza gerek kalmayacak.

Maddi boyutunun yanı sıra sizin için önemli kısımlar bunlar ise kiralık araç seçeceğini de değerlendirebilirsiniz. Ek olarak acil bir durumda ülkeyi terk etmeniz gerektiğinde aracı geri götürüp bırakmak da büyük bir kolaylık.

Burada da yine aynı şekilde ehliyet ücretini hesaba katmak gerekecek: 870 AED.

Toyota Yaris ve benzeri araçlar için aylık kiralama ücreti 1500 AED civarında. Ancak biz yukarıda satın alma maliyetiniz hesapladığımız Toyota Corolla için baz alalım: 2000 AED.

Tekrardan belirtmek gerekir ki bazı firmalarda 1000 AED altına bile aylık kiralayabileceğiniz araçlar bulabilirsiniz. Ancak güvenilirliğini sorgulamanız faydalı olur.

Fiyatın içerisine sigorta detayları, km sınırlandırması olup olmadığı gibi pek çok detay da girecektir. Güncel fiyatlar için belirlediğiniz koşullara göre araştırabilirsiniz.

Benzin için de yine aynı şekilde 2500 AED ödeneceğini varsayabiliriz.

1 yıllık toplam maliyet (biraz yuvarlıyoruz): 26.000 AED

5 yıllık toplam maliyet (biraz yuvarlıyoruz): 130.000 AED

Özetle Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak için uzun dönemli (6 ay veya daha fazla) ikamet durumlarında en mantıklı seçenek araç satın almak.

Ek olarak paralı yollar, park ücretleri gibi kalemler de gideri artıracaktır. Ancak bunları da yaklaşık hesaplamalarımız için göz ardı ettik.

Taksi ve Toplu Ulaşım Kullanmak

Bu opsiyon belki de en az sorumluluk gerektiren opsiyon. Sürekli taksi kullanmak ulaşım açısından kişiyi en rahat ettirecek ulaşım biçimi. Ancak Dubai gibi bir yerde toplu taşıma kullanmak ise en yorucu olanı.

Toplu taşıma bir yandan da şehirdeki en ucuz ulaşım alternatifi.

Dubai akbili, NOL Silver Card ile metroda veya otobüste bir yolculuk 3-7.5 AED arası tutuyor. Bu şekilde bir aralık verdik çünkü şehir için belirlenen 7 bölge var ve bunların içerisinde ne şekilde seyahat ettiğiniz en sonunda kartınızdan kesilecek tutarı belirliyor (Çıkışta okutuyorsunuz).

Örneğin 1 bölgede seyahat 3 AED iken 3 veya daha fazla bölge 7.5 AED tutacak. Ayrıca bir de NOL Gold Card var. Bu kartla ise iki katı ücret ödeyerek metroda Gold vagonda seyahat edebilirsiniz. Metrolarda kadınlara özel vagonlar da var.

Diğer bir ulaşım alternatifi ise taksi. Dubai´de taksiler eğer uygulama üzerinden ve\veya yoğun bir saatte çağırıyorsanız:

12-13 AED ile açılıyor

Sonrasında ise kilometre başına 1.82 AED kesiliyor

Saatlik bekleme ücreti ise 30 AED. Yani trafikte ekstra 10 dakika geçirmek size 5 AED´ye mal oluyor.

Paralı Sheikh Zayed Road kullanıldığı durumda da ekstra ücret tarifenize yansır.

Örneğin taksi ile Downtown-Marina arası ortalama bir yolculuk size 50 AED civarına patlayacaktır. 20-25 dakika ve 22 kilometre. Çok ucuz sayılmaz.

Ek not; Dubai´de taksi ücretlerini kredi kartıyla ödeyebiliyorsunuz. Kredi kartıyla ödeme pandemi sonrası Abu Dhabi´de de aynı şekilde uygulanmaya başladı.

Careem ve Uber ise diğer alternatifler. Bu uygulamalar için Türkiye´de bir zamanlar kullandığımızdan daha fazla opsiyon var. Ekonomi, iş, lüks, aile, engelli gibi seçenekler uygulamada mevcut. Burada da standart taksiyle kıyaslarsak en ekonomik olanı %15-20 daha pahalı oluyor.

Bu arada Careem uygulaması üzerinden de standart taksiler çağrılabiliyor. Dolayısıyla kullanmanız gereken durumlarda indirim, kod, puan biriktirme gibi opsiyonlara sahip olmak için Careem üzerinden standart taksiler kullanabilirsiniz.

Şimdi, araba satın almadığınız ve kiralamadığınız durumda ulaşım maliyetini hesaplamaya çalışalım.

Burada yapılabilecek tahminlemeler açıkçası biraz daha zor olacak. Çünkü toplu taşıma şehrin tamamına ulaşmıyor. Dolayısıyla bazı lokasyonlar için otobüs ve metro kullanımını imkansız. Bu durumda araç satın almak veya kiralamak istemeyen biri ulaşımın her adımı için taksi kullanmak zorunda kalacak ve bu giderleri çok fazla artıracak. Ek olarak gidilecek yerlerin eve uzaklığı da isabetli tahmin yapmayı zorlaştırıyor.

Eğer ailede birden fazla üye varsa bu daha da fazla artacaktır. Dahası, toplu taşımaya 5 dakika mesafede bile olsanız bir yaz günü taksi kullanmak zorunda kalabilirsiniz. Dahası, gideceğiniz yere otobüs hattı olmasına rağmen seyrekliği veya uzun sürmesi sebebiyle kullanamayabilirsiniz.

Bu şartlar altında tamamen taksi ile seyahat edilen ekstrem ucu inceleyelim. Bu hesaplamayı kendi ulaşım alışkanlıklarınıza göre değiştirebilirsiniz.

Tamamen taksi ile seyahat edilen durumda haftada aşağı yukarı 350 AED taksi masrafı olacaktır. Biraz iyimser bir tahmin ama olsun:

1 yıllık toplam maliyet (biraz yuvarlıyoruz): 20.000 AED

5 yıllık toplam maliyet (biraz yuvarlıyoruz): 100.000 AED

Sağlık

Ülkede Devlet Hastaneleri az sayıda, ama yetkin ve büyükler. Özel Hastanelerin sayısı ise fazla. Hatta Dubai Healthcare City bölgesi neredeyse tamamen sağlık kuruluşlarından oluşuyor.

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak isteyen sağlık profesyonelleri için ek bir parantez açalım. Burası doktorlar, dişçiler, hemşireler, fizyoterapistler ve diğer sağlık personelleri için dolgun maaş ve yüksek bir yaşam standardı vadediyor. Bu da dünyanın pek çok yerinden kaliteli doktorların çalışmak için burayı tercih etmesine yol açmış.

Dubai Emirliği´nde yaşıyor ve çalışıyorsanız, şirketiniz sizin için devletin belirlediği minimum sınırlar dahilinde bir özel sağlık sigortası yaptırmak zorunda. Bu zorunluluk eş, çocuk gibi bağımlıları kapsamasa da pratikte çoğu şirket onlar için de sigorta yaptırıyor.

Çok yüksek ihtimalle gerek duymayacaksınız, ancak az sayıdaki devlet hastanesinde sigorta kapsamında olmak için cüzi bir ücretle ¨UAE Health Card¨ temin edebilirsiniz. Genellikle şirket tarafından sunulan özel sağlık sigortaları daha kapsamlı olacaktır. Ayrıca aile üyeleriyle beraber evdeki hizmetçi ve dadı gibi bağımlı çalışanlar için de sağlık sigortası zorunlu.

Doğum bekleyenler veya diş, sürekli tedavi gibi ihtiyacı olanlar için sigorta kapsamının ve hastane opsiyonlarının iyice incelenmesini tavsiye ederiz.

İlaç temin etme anlamında ülkede herhangi bir problem yaşanmıyor. Regülasyonların sıkı olması sebebiyle ise reçete çoğu ilaç için bir zorunluluk.

Vergi

Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak gelir vergisi ödemeyeceğiniz anlamına geliyor.

Yani Türkiye´de brüt maaş olarak belirlenen tutarı, burada ay sonunda olduğu gibi banka hesabınızda bulacaksınız.

Ülkedeki belli başlı tek vergi, tüketim mallarının hemen hemen hepsinden %5 oranında alınan VAT (Value Added Tax) yani KDV.

Vergi konusundaki bu bahsettiğimiz uygulamalar ithal elektronik, lüks tüketim ve ikinci el araç gibi ürünlerin ülkemizden daha uygun fiyatlara satılmasının da önünü açıyor.

Yine de, resmi anlamda vergi olarak adlandırılmayan, ancak ülkede çalışanların neredeyse zorunlu olarak ödediği pek çok gider kalemi de mevcut. Örneğin ehliyet alırken, ev için elektrik-su bağlatırken, kira kontratı yaparken vs. birkaç uyduruk gider de ödemeniz gerekiyor (Örnek: Kira kontratınızı kaydettirirken ödenen ¨Knowledge and Education Fee¨). Yine de bunlar göz korkutabilecek tutarlar değil.

Hizmet Sektörü

Taşımacılık, konaklama, gezi, emlak gibi servisler ülkenin GSMH´sinin %30´dan fazlasını karşılıyor. Çoğunluğu göçmenlerden oluşan bu ülkede, bu sektör yerlilerin çalışmaya tenezzül etmeyeceği işler için getirilen göçmenlerle de oldukça şişmiş durumda.

Bazı insanlar için Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak; sokakları el bezi ile silmek, yol çalışmalarında duba niyetine beklemek, alışveriş arabanızı sizin yerinize sürmek anlamına geliyor.

Ülkemizde çoğu zaman günaydın diyince cevap alamadığımız taksici, market çalışanı, devlet dairesi bankoları, telekomünikasyon vs. çalışanları size burada sürekli güler yüzle ¨Sir!/Madam!¨ şeklinde hitap edecek. Başta biraz şaşırtıcı oluyor ancak sonradan alışınca Türkiye´deki tavır daha afallatıcı gelecek.

Özellikle bankacılık ve telekomünikasyon için ise bazı konularda aradığınızı bulamayabilirsiniz. Örneğin kira ödemelerinin çoğu yerde hala çek ile yapılması, bazı bankaların para gönderirken hala ekstra bir şifre cihazı kullanmanızı zorunlu tutması, hizmetlerin uzun sürmesi (örneğin kredi çekmek, hesap kapatmak gibi işler haftalar sürebiliyor), ülkemizdeki bankacılık ürünleri bolluğu ve rahatlığının burada bulunmaması eleştirilebilecek bazı konular.

Çağrı merkezine işiniz düşmesi durumunda Türkiye´dekileri mumla arayacağınızı söyleyebiliriz. Özellikle telekomünikasyon şirketleri için.

Küçük çocuklar veya bakıma muhtaç aile üyeleri için bakıcı da tutabilirsiniz. Özellikle Townhouse/Villa tarzı evler +1 olarak bakıcı odası odasına da sahip. Yatılı veya normal bakıcı/yardımcı için ortalama olarak 3.000 AED civarı ödeyeceksiniz. Bakıcılar genel olarak Filipin, Nepal, Sri Lanka ve Pakistanlı. Bakıcı için ayrıca vize sponsorluğu, yıllık vize ücreti, tatil zamanını ayarlayıp kendi memleketine gideceği uçak ücretini karşılama konuları da sizin sorumluluğunuzda olacak.

Eğitim

Dubai´de ilkokul ve ortaokulların %90´ından fazlası özel okul. Devlet okulları kız erkek ayrı ve genel olarak yerli çocukları için eğitim veriyor.

Özel okullar için ise zorunlu ve standart bir müfredat takip etme zorunluluğu yok. Dolayısıyla İngiliz, Amerikan, Hint, Kanadalı, Pakistanlı, Filipinli, Japon okulları kendi müfredatlarını takip ediyor. Ağırlık ise 2/3 gibi ezici bir oranla İngiliz ve Hint okullarına ait. Özel okullarda tabi ki haremlik selamlık olmak gibi bir zorunluluk yok.

Türk aileler çocuklarını daha çok İngiliz ve Amerikan müfredatlı okullara göndermeyi tercih ediyorlar. Okulların başarısı arttıkça talep de artıyor ve buralarda yer bulmak da kolay değil. Lokasyon da göreceli olarak okul seçiminde etkili. KHDA (Knowledge and Human Development Authority) okulların hepsini denetleyip puan veren bir kuruluş. Okul seçiminde KHDA puanları mutlaka dikkate alınmalı.

KHDA puanında göre ¨İyi¨ veya daha üstü (¨Çok İyi¨ ve ¨Olağanüstü¨) puan almış ilk ve orta okulların ortalama senelik ücreti 15.000 AED ile 80.000 AED arasında değişiyor.

Okul seçildikten sonra kayıt işleminden önce mülakata katılacaksınız. Mülakat ücreti de ödemeniz gerekiyor (500-1000 AED´yi bulabilen bir meblağ). Mülakat için vize, pasaport ve bazı diğer dökümanların hazırda tutulması gerekli. Okul sonrasında mülakat tarihini belirliyor. Sonraki dönemde boşluk olup olmamasına bağlı olarak haber veriliyor ve kayıt işlemi başlıyor.

Çocuklar okulda İngilizce eğitim alıyorlar ve bunun yanında ikinci ve üçüncü yabancı dili de öğreniyorlar. Hiç İngilizce bilmeyen çocuklar için de endişe etmeye gerek yok. Çünkü normal eğitimden önce ve eğitimle birlikte İngilizceyi de öğretiyorlar.

Anaokulları da aynı şekilde çeşitli ülkelerin yaklaşımlarını benimseyebiliyor. Buralarda da kayıt işlemlerinde yoğunluk daha iyi olan okullara yönelik. Ücretler de, ekstremleri ayıklarsak, 10.000 – 50.000 AED arası değişiyor.

Dubai´de aynı zamanda pek çok İngiliz ve Amerikan üniversitesi de mevcut. Üniversite hayatı ve üniversite kaliteleriyle pek bir bilgi veremiyoruz. Ancak bazı master ve MBA programları belki ilginizi çekebilir. Tabi ücretlerin de 50.000 – 150.000 AED arasında değiştiğini söylemek gerekiyor.

Spor/Eğlence/Sanat

Burj Khalifa, Şeyh Zayed Cami, Dubai Mall, Dubai Museum, Ferrari World, Gold Souk, Madinat Souk, Burj al-Arab, Dubai Frame, Global Village, Miracle Garden gibi gezilip görülebilecek turistik yerler için daha fazla bilgiyi buralarda bulabilirsiniz.

Turistik yerler dışında Birleşik Arap Emirlikleri´nde yapabileceğiniz akla ilk gelen aktivite ise Çöl Safarisi. 4×4 araçlar ile sonu görünmeyen çöllerde bulunma deneyimi yaşayabilir, kum tepelerine girip çıkabilir, ATV kullanabilir, deveye binebilir, yerel şovlar ve yemekler deneyimleyebilirsiniz. Ancak çok fazla turizm firması tarafından yapıldığı için araştırıp düzgün bir firmayla gitmenizi tavsiye ederiz (Bize ulaşıp sorabilirsiniz). Yat ve helikopter turları da diğer atraksiyonlar.

Bunun dışında ekstrem spor tutkunu iseniz bunu envai çeşitleriyle deneyimlemek için Dubai size çok uygun. Fiyatların biraz tuzlu olduğunu akılda tutarak özellikle Jumeirah, JBR, Marina bölgelerinde üzerinizden uçarak gelen ziplinecıları, yamaç paraşütçülerini; deniz kenarda Jetpack, jetski, flyboard kullananları; çok dikkatli bakarsanız da skydiving yapanları görebilirsiniz.

Kapalı yapay alanda kayak (Emirates Mall), çölde sandboarding de bazı diğer seçenekler. Ek olarak yelken ve sörf eğitimleri alıp topluluklara da dahil olabilirsiniz. Özellikle hava şartlarının hiç sertleşmemesi sebebiyle su sporları her zaman revaçta.

Dubai aynı zamanda bir deniz tatili lokasyonu. Jumeirah, JBR, La Mer, Kite gibi plajlar hem havluyu serip kullanabileceğiniz geniş alanlara hem de gün boyu eğlenebileceğiniz keyifli tesislere sahip. Yazın deniz biraz kaplıca suyu gibi hissettirse de yıl boyu girilebiliyor.

Eğer Bur Dubai gibi çok kalabalık ve düzensiz veya yapılmaya yeni başlanan bir bölgede değilseniz Dubai´de koşmak, yürümek veya açık havada yapabileceğiniz hemen hemen her şey için bol bol alan bulabilirsiniz. Parklar ve yürüyüş yolları çöl içerisindeki bu şehirde herkesin faydalanabileceği şekilde kullanılabiliyor.

Villa tipi evler haricinde kalabileceğiniz rezidans ve apartman dairelerinin büyük bir çoğunluğunda fitness salonları (aynı zamanda havuz) var. Bunların bazıları gerçekten küçük ve alet sayıları yetersiz. Yine de spor salonu üyeliği yaptırmadan önce bu opsiyonu bir denemeniz faydalı olacaktır.

Çünkü Dubai´de düzgün diyebileceğimiz spor salonları en boş kullanımlar için bile 150 AED´den, ki o da yıllık üyelikler için aylık ücret olarak, başlıyor. Yoga, dövüş sporları, dans gibi faaliyetler için ücretler çok uygun olmamakla birlikte yaşamak için Dubai´yi seçen eski sporcular veya alanında yetkin eğitmenlerden eğitim alabilirsiniz.

Dubai´de tenis, basketbol ve futbol gibi sporlar için sahalar mevcut. Arkadaş çevresi veya bu sporlar üzerine topluluklara dahil olarak icra edebilirsiniz. Şehirde en çok yer kaplayan spor alanı ise golf sahaları. Saha kiralamasından ekipmanına kadar biraz pahalı bir spor olsa da belki yeni bir hobi edinebilirsiniz kim bilir.

Şehir gidilebilecek spor müsabakaları ve turnuvalar bakımından ise kısır bir yer. Ülkede golf ve binicilik ileri seviyede icra ediliyor ve uluslararası turnuvaları var. Futbol, basketbol, voleybol gibi ¨usual suspects¨ için ise biraz düşük seviyeli ligler mevcut.

Dubai sakinlerinin katılabileceği Dubai Fitness Challenge interaktif ve güzel bir etkinlik. Onun dışında en büyük spor organizasyonları ise F1 Abu Dhabi GP, UAE Tour Bisiklet Turu ve Dubai Tenis Şampiyonası. Özellikle Hintli ve Pakistanlı göçmen nüfus sebebiyle kriket de önemli bir spor, sokaklarda çocukların oynadığını sık sık görebilirsiniz. İzleyebileceğiniz bir diğer etkinlik çeşidi ise deve yarışları.

Dubai´deki en popüler etkinlik ise La Perle Sahne Şovu. Ayrıca The Dubai Opera´da tiyatro, opera ve balelere gidebilirsiniz. Al Quoz bölgesinde ise sanat galerilerini ziyaret edip çevrelerindeki kafelerde kahve içebilirsiniz.

Eşya/Elektronik/Kıyafet

Evet, Dubai´de elektronik ucuz.

Ama Türkiye´ye göre her yerde elektronik ucuz.

Dolayısıyla burada özellikle ¨high-end¨ (Bilgisayar, telefon, oyun konsolu, tablet, akıllı saat) ürünler ülkemizden oldukça ucuzken ABD´den birazcık daha pahalı. Fiyatlar için Teknosa benzeri Sharaf DG kataloglarını inceleyebilirsiniz. Alışverişi Dubai Mall veya Emirates Mall gibi göz önündeki yerlerden ziyade Amazon ve Noon gibi uygun fiyata bu tarz ürünleri alabileceğiniz online sitelerden veya Computer Plaza gibi yerlerden yapmanızı tavsiye ederiz.

Elektronikle ilgili dikkat edilmesi gereken bir ilginç nokta; ürünlerin versiyonlarının Birleşik Arap Emirlikleri olması bazen istemediğiniz sonuçlara yol açabilir. Örneğin ülkede satılan ve özellikle ¨International Version¨ olduğu belirtilmeyen iPhone cihazlar ile FaceTime yapılamıyor. Veya internetten sipariş verdiğiniz bilgisayar yine ¨International Version¨ değilse Arapça klavye ile gelecektir. Bu gibi ürüne özel durumlar için ürün bilgilerini iyice incelemenizi tavsiye ederiz.

Daha düşük fiyatlı ürünlerde ise (100-150 AED´ye kadar) kimi ürünleri Birleşik Arap Emirlikleri´nde kimi ürünleri ise Türkiye´de daha ucuza bulabilirsiniz.

Ülke kıyafet için genellikle daha pahalı. Ancak özellikle outlet mağazalarında (ki Dubai Outlet Center güzel bir adres) pahalı sayılabilecek markaları Türkiye´den daha ucuza, hatta bazı ürünler için çok daha ucuza bulabilirsiniz. Columbia, Nike, Burberry, Skechers, The North Face, Under Armour gibi bilindik spor, kıyafet, çanta, ayakkabı, aksesuar vs. markalarını daha ucuza bulabileceksiniz. Ancak basit t-shirt veya ufak tefek alışverişleri Türkiye´den yapmak daha avantajlı.

Beyaz eşyalar ve televizyon da ülkede daha ucuza bulabileceklerinizden. Mobilyada ise ülkemizden bir tık daha pahalı (Örneğin IKEA mobilyaları ortalama olarak %30-40 daha pahalı).

Uluslararası Ulaşım

birleşik Arap emirlikleri ulaşım — Emirates Hava Yolları

Dubai ile ülkemiz arasında normal şartlar altında ulaşımı Türk Hava Yolları, Pegasus, Emirates, Fly Dubai havayolları sağlıyor.

Emirates vs Türk Hava Yolları daha pahalı ve konforlu yolculuk sunarken Fly Dubai ve Pegasus rakiplerinden daha ucuza bilet fiyatlıyor.

Özellikle normal şartlar altında diye belirtme sebebimiz pandemi esnasında kesilen uçuşların sonrasında muhtemelen politik sebeplerden çok uzun bir süre başlamamış olması (Mart – Aralık 2020).

Yukarıdaki havayolu şirketlerinden farklı olarak Etihad da Abu Dhabi´den İstanbul´a uçuşlar düzenliyor. İstanbul-Dubai/Abu Dhabi/Sharjah uçuşları 4-4.5 saat civarı sürüyor.

Diğer ülkelerle ulaşım için ise Dubai fena bir lokasyon değil. Örneğin Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerine hem ülkemizden çok daha yakın hem de daha ucuz opsiyonlar yakalayabilirsiniz. Avustralya ve Afrika ülkeleri de aynı şekilde.

Özellikle Emirates Dubai´yi Etihad ise Abu Dhabi´yi uçuşlarında bağlantı noktası olarak konumlayarak uçuşları birbirine bağlıyor. Dolayısıyla Birleşik Arap Emirlikleri´nden pek çok yere bağlantılı uçuş imkanı var.

4) Sonuç

Sonuç olarak, Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak, en azından değerlendirebileceğiniz bir opsiyon.

Özellikle uygun ve barışık olabileceğiniz bir iş bulduktan sonra güzel bir birikim yapabilirsiniz. Hem oradayken hem sonrasında keyifli bir hayat sürebilirsiniz.

Ancak dikkat edilmesi gereken noktalardan biri; Birleşik Arap Emirlikleri´nde çalışmak, istisnaları hesaba katmazsak sonlu bir deneyim.

Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşlık vermiyor ve iş yerinden ayrılma sonrası ülkeden ayrılmanız için sadece 1 ay süre veriyor. Sonrasında ülkeden yaka paça atılmıyorsunuz ancak günlük ceza birikiyor. Eğer 1 aydan geç ayrılırsanız ülkeden çıkarken ödüyorsunuz. Bu durum da ülkede çalışmanın geçici bir süreç olarak tasarlanması gerektiğinin göstergelerinden biri.

Ayrıca gittikten sonra pişmanlık yaşamamak için kendinize özgü iklim, hizmetler, özel durumlar gibi konuları daha derinlemesine araştırmanızı tavsiye ederiz.

Rehberimize ekleme yapmak istediğiniz konular veya herhangi bir sorunuz olursa İletişim kısmından iletebilirsiniz.

Tüm yazılarımız için buraya bakabilirsiniz.